Abdul Iqrar Waseel, and Mohammad Ali Rezayee
Volume 5 Issue 1 | Dec 2023
DOI: 10.31841/KJL.2023.23
Views: 1066
Total Downloads: 11
Download PDF
Abstract
در طول تاریخ انسانها در مقابل اعمال غیر عادلانه و غیرمشروع سر فرود نیاورده و دفاع در برابر چنین اعمال را جزو حقوق طبیعی خود می‌دانند. روابط انسانی و اجتماعی ایجاب می‌کند که افراد در مقابل تعرض و تجاوز ناعادلانه دیگران ساکت نمانند، شریعت اسلامی و قانون نیز کسانی را که با در نظر داشت شرایط تصریح شده در قانون و شریعت از خود دفاع نمایند، مجازات نخواهد کرد. موضوع مهم که نیاز به ارائه پاسخ دارد آیا میان فقه و کود جزای افغانستان راجع به دفاع مشروع تفاوت وجود دارد یا خیر؟ قابل ذکر است تفاوت دفاع مشروع در قانون و شریعت اسلامی اینست که در شریعت اسلامی دفاع مشروع را بر دو نوع تقسیم نموده اند، دفاع مشروع به معنای خاص که اصطلاحاً دفع مهاجم نامیده میشود، نوع دفاع با دفاع مشروع پیش‌بینی شده در قوانین وضعی مطابقت دارد و نوع دوم دفاع مشروع به معنای عام که اصطلاحاً امر به معروف و نهی از منکر نام دارد. البته در این مقاله دفاع مشروع به مفهوم خاص مورد بحث قرار گرفته است. دفاع مشروع در شریعت اسلامی و قوانین وضعی کشور‌های اسلامی و غیر اسلامی مورد تائید و حمایت قرار گرفته است. فقها متفق‌القول اند که اعمال ارتکابی در مقام دفاع مباح هستند. در حالت دفاع مشروع نه تنها شخص مدافع مورد مجازات قرار نمی‌گیرد بلکه از مسئولیت مدنی و پرداخت جبران خساره نیز معاف دانسته میشود.
واژگان کلیدی: حق، دفاع مشروع، فقه، کود جزا